De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft vastgesteld dat bestuurders, ambtenaren en het brede publiek tekortschieten in hun kennis over de figuren die een standbeeld hebben. Dit komt naar voren uit een onderzoek dat de KNAW heeft uitgevoerd. Tevens blijkt dat deze groepen een “gebrekkige kennis” hebben over de veranderende inzichten met betrekking tot historische figuren en gebeurtenissen in de loop der tijd. Deze bevindingen worden beschreven in het rapport met de titel “Wankele Sokkels”.

Met name gemeenten blijken vaak onvoldoende op de hoogte te zijn van monumenten en standbeelden binnen hun eigen grenzen. Zelfs op nationaal niveau is de registratie van dergelijk erfgoed volgens de KNAW onvoldoende accuraat. Deze situatie leidt er vaak toe dat er “ad hoc” gereageerd wordt op debatten over monumenten, zonder adequate voorbereiding.

De KNAW heeft onderzoek gedaan naar monumenten die op verschillende manieren gerelateerd zijn aan het koloniale verleden. Voorbeelden hiervan zijn standbeelden van J.P. Coen in Hoorn, die hardhandig optrad in Indië en Peerke Donders in Tilburg, een missionaris die zich bekommerde om leprapatiënten en wordt afgebeeld met een hulpeloos ogende donkere man aan zijn voeten.

Ga het gesprek aan

De KNAW adviseert om bij de omgang met standbeelden rekening te houden met de geschiedenis van het monument zelf, de reden waarom het is opgericht, wie of wat het voorstelt, en hoe de opvattingen hierover in de loop der generaties zijn veranderd. Het gebrek aan communicatie en informatie leidt vaak tot weerstand, aldus de KNAW, en daarom is het de verantwoordelijkheid van bestuurders om gesprekken te faciliteren waarbij alle belanghebbenden, waaronder omwonenden, nabestaanden en actiegroepen, serieus worden betrokken.

De KNAW beveelt gemeenten aan om een inventarisatie te maken van de aanwezige standbeelden en monumenten en om eventuele hiaten daarin vast te stellen. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) kan daarbij ondersteuning bieden door een goed onderhouden nationaal monumentenregister.

Conceptuele vernieuwing

Hoewel omstreden monumenten kunnen worden voorzien van informatiebordjes met nadere uitleg over de afgebeelde figuren of gebeurtenissen, acht de KNAW dit slechts beperkt effectief. De KNAW overweegt de mogelijkheid van het verplaatsen van monumenten naar een museum, maar benadrukt dat “conceptuele vernieuwing” een veelbelovende benadering is, waarbij het monument een nieuwe context krijgt, bijvoorbeeld door middel van een “tegenbeeld”. Het vernietigen van monumenten wordt gezien als het uitwissen van een deel van de geschiedenis.

De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme reageert op het rapport door te stellen dat er een “beperkt, achterhaald en eenzijdig koloniaal perspectief op ons verleden” in ons straatbeeld is. Rabin Baldewsingh benadrukt dat het nu aan de regering en lokale overheden is om de aanbevelingen uit het rapport serieus te nemen.

The post KNAW: te weinig kennis over geschiedenis van monumenten¹ appeared first on De Erfgoedstem².

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft vastgesteld dat bestuurders, ambtenaren en het brede publiek tekortschieten in hun kennis over de figuren die een standbeeld hebben. Dit komt naar voren uit een onderzoek dat de KNAW heeft uitgevoerd. Tevens blijkt dat deze groepen een “gebrekkige kennis” hebben over de veranderende inzichten met betrekking tot historische figuren en gebeurtenissen in de loop der tijd. Deze bevindingen worden beschreven in het rapport met de titel “Wankele Sokkels”. Met name gemeenten blijken
The post KNAW: te weinig kennis over geschiedenis van monumenten appeared first on De Erfgoedstem.